Snimanje zuba jedan je od najčešće obavljenih rendgenskih pregleda, a podaci govore da oni čine 40% svih rendgenskih pregleda u Njemačkoj, pa iako nemamo ovakve podatke za Srbiju i region, možemo pretpostaviti da su podaci slični i na ovim prostorima.
Zbog toga ćemo u ovom članku detaljno obraditi sve u vezi snimanja zuba, i objasniti koje vrste postoje, u koju svrhu se rade i koja je njihova cijena, kako izgleda procedura kao i da li postoje neki rizici povezani sa ovom procedurom.
Šta je snimanje zuba?
Snimanje zuba podrazumijeva korišćenje niskog niova rendgenskog zračenja za snimanje unutrašnjosti zuba i desni, što stomatolozima pomaže da identifikuju probleme i bolesti, kao što su karijes i oštećeni zubi, ali i procjene da li je pacijent kandidat za ugradnju zubnih implanata.
Iako možda zvuči ili djeluje komplikovano, snimanje zuba je veoma uobičajen alat koji se koristi u stomatologiji, uključujući endodontologiju, parodontologiju, implantologiju i stomatološke traume. Snimak zuba može da se odštampa i preda pacijentu u fizičkom obliku, ali savremeni aparati omogućuju i predaju snimka u digitalnom formatu, na disku, prenosivoj memoriji ili poslat na meil.
Digitalni snimci su obično lakši za poređenje i praćenje promjena, ali najbolje je konsultovati se sa stomatologom o formi u kojoj želi da pogleda snimak. Kombinovanje fizičkog i digitalnog snimka je takođe moguće.
Vrste snimaka zuba
Kada se govori o snimanju zuba, najčešće se misli na jednu od tri vrste snimaka, a svaki ima svoju specifičnu ulogu u stomatološkoj dijagnostici:
*Ortopan
*Dentalni radiogram
*3D snimak zuba
Ortopan
Ortopan je klasičan snimak gornje i donje vilice koji obuhvata sve zube, donjovilični zglob ili temporomandibularni zglob (TMZ), kao i sinusi gornje vilice. Ortopan kod djece se obavlja uz primjenu nižeg zračenja u odnosu na proceduru kod odraslih pacijenata. Bitewing snimak je vrsta ortopan snimka koji podrazumijeva da pacijent tokom snimanja zagrize parče posebno papira kako bi stomatolog procijenio koliko se dobro poklapaju zubi, i može biti korišćen za provjeru karijesa između zuba (interdentalnog karijesa).
Ortopan cijena
Cijena ortopan snimka je relativno niska i zavisi od centra u kome se obavlja, ali uobičajeno košta između 1,000 i 2,000 dinara za cijelu vilicu. Na cijenu ortopana može uticati i način dostavljanja snimka, odnosno da li se on fizički izrađuje ili predaje u nekom od digitalnih oblika.
Ortopan procedura i rizici
Procedura ortopan snimanja zuba traje svega nekoliko minuta, nakon čega pacijent odmah dobija svoj snimak u odabranom obliku. Samo snimanje je potpuno bezbolno, a pacijent mora da ukloni sav metal iz predjela glave i vrata, odnosno sav nakit. Savremeni uređaji koriste veoma mali nivo zračenja i potpuno je bezbedno.
Digitalni radiogram
Digitalni radiogram naziva se i retroalveolarni snimak, i ima sve osobine poput ortopan snimka, ali za razliku od ortopana koji obuhvata cijelu vilicu, ovaj snimak je fokusiran na pojedinačni zub ili regiju. Retroalveolarni snimak se koristi za precizniju dijagnostiku jer je fokusiran na zub koji će biti tretiran, i na njemu se može vidjeti krunični i korijenski dio zuba.
Osim toga, uz pomoć digitalnog radiograma postoji mogućnost mjerenja dužine kanala korijena. Procedura je identična kao kod ortopan snimka, a rizici praktično ne postoje. Snimanje traje nekoliko minuta, a snimak se dobija odmah po snimanju.
Digitalni radiogram cijena
Cijena digitalnog radiograma, odnosno retroalveolarnog snimka, uobičajeno iznosi izmeđ 500 i 1,000 dinara. Poput ortopana, ovaj snimak može biti izrađen u fizičkom obliku odnosno može biti odštampan, ali i može biti predat pacijentu u digitalnom formatu.
3D snimak zuba
3D snimak zuba ili CBTC je savremeni tip snimanja zuba koji se koristi radi precizne i detaljnije dijagnostike, najčešće kod zahtjeva iz domena oralne hirurgije, ugradnje implanata, složenih liječenja zuba i slično. Sama tehnologija koristi tehnologiju koja je slična medicinskom skeneru uz neuporedivo manje zračenje.
Za razliku od ortopan snimka koji je dvodimenzionalan, ova vrsta snimanja zuba podrazumijeva i širinu svih struktura zuba, zbog čega se i naziva 3D snimak zuba. 3D snimak dostupan je isključivo u digitalnom obliku, budući da dolazi sa specijalizovanim stomatološkim programom koji stomatolozima omogućuje da vrše razne analize i mjerenja, kao što je mjerenje sinusa i određivanje da li je operacija sinus lift neophodna i slično. Osim toga, korišćenjem ovog programa stomatolog može pomjerati snimak po više osa, uveličavati i mijenjati kontrast snimka i slično.
3D snimak cijena
3D snimak je skuplji od ortopana, ali se rjeđe i koristi, odnosno najčešće se radi kod operacija iz domena oralne hirurgije i složenih liječenja, kao i kada situacija sa ortopan snimka nije dovoljno jasna. Ovaj digitalni snimak izrađuje se u više veličina, od čega zavisi i cijena 3D snimka, a kreće se od 3,000 do 10,000 dinara.
3D snimak procedura i rizici
Procedura 3D snimanja zuba traje nešto duže od ortopan snimanja zbog svoje kompleksnosti. Samo snimanje traje oko pet minuta, a nakon samog snimanja, snimak će biti dostupan nakon obrade u roku od oko pola sata. Sam snimak se pacijentu predaje na CD-u, jer je suviše velik za slanje elektronskom poštom, a štampanje nije moguće kod ovog tipa snimanja zuba.
3D snimanje je potpuno bezbolno i nije neprijatno, a ne podrazumijeva velike količine zračenja. Snop zračenja je usko ograničen na regiju koja se snima, ali nezavisno od toga pacijent se zaštićuje specijalnim olovnim keceljama zbog zaštite drugih delova tijela od sekundarnog jonizujućeg zračenja. Sama procedura je bezbjedna i za decu, ali se u slučajevima 3D snimanja zuba kod djece koristi niži nivo zračenja.
Zaključak
Snimanje zuba je rutinska procedura i smatra se da je najčešće obavljeno rendgenskih pregleda. U zavisnosti od razloga snimanja zuba, stomatolog će predložiti ortopan snimak, digitalni radiogram ili 3D snimak zuba. Sve vrste snimanja zuba su potpuno bezbjedne za djecu i odrasle, i podrazumijevaju izlaganje pacijenta veoma malim količinama zračenja u trajanju od svega nekoliko minuta.
Snimanje zuba kod djece se obavlja sa nižim intenzitetom zračenja u odnosu na odrasle. Snimanje zuba je procedura koju najčešće nije potrebno zakazivati, a sam snimak je dostupan odman po snimanju, u fizičkom ili digitalnom formatu. Kada je riječ o 3D snimku, on je dostupan samo u digitalnom formatu i pacijentu se predaje na disku.
Izvor: Permadent
