U stomatologiji dentogene infekcije prepoznate su kao ozbiljan patološko stanje. Karakteristika akutne dentogene infekcije je njena lokalizacija u području zuba.
Ovaj tip infekcije ima tri faze kroz koje može proći, nakon toga se stišati i može preći u hroničan oblik Dentogene infekcije predstavljaju jedno od najozbiljnijih patoloških stanja u stomatologiji. Mogu biti akutne i hronične.
Akutne dentogene infekcije
Karakteristika akutne dentogene infekcije je njena lokalizacija u području zuba. Ovaj tip infekcije ima tri faze kroz koje može proći, nakon toga se stišati i može preći u hroničan oblik. Prva faza je intraosealna, tokom ove faze gnojna kolekcija je smještena u koštanom tkivu, što se karakteriše pojavom jakih bolova bez velikog otoka spolja.
Nakon ove faze gnojna kolekcija probija kost i smješta se subperiostolno, te tada govorimo o subperiostolnoj fazi. Tokom ove faze pacijenti se žale na intenzivne bolove a primjetan je i otok. Sljedeća faza nastaje perforacijom periosta, čime se otok formira u predjelu lica ili u predjelu vestibuluma i naziva se submukozna faza upale.
Tokom ove faze dolazi do naglog popuštanja bolova, otok zahvata manji ili veći dio lica sa prisutnim edemom koji se širi prema oku i zatvara očni kapak. Pacijent se ne žali na bolove, iako njegov izgled ne ide u prilog tome. Zajednički simptomi akutne dentogene infekcije su tumor, dolor, calor i functio laesa.
U regiji glave i vrata možemo govoriti o mnogo apscesa, ovisno o njihovoj lokalizaciji, a to su: abscessus subperostalis et submucosis, abscessus sublingualis, abscessus submandibularis et submentalis, abscessus buccalis, abscessus parapharyngicum et retropharyngicum, abscessus paratideomasseterica, infratemporalis et temporalis, kao i abscessus intramusculare lingue.
Najozbiljnije stanje koje vodi porijeklo od dentogene infekcije je flegmona poda usta, poznata i pod nazivom Angina Ludowici. Definiše se kao difuzno zapaljenje, oštro ograničena od okoline piogenom membranom. Ima fudroajantan tok i brzo prodire u meka tkiva, te je karakteristična i po tome što zahvata sublingvalnu, submandibularnu i submentalnu ložu i to obostrano.
Klinička slika se karakteriše otokom koji je tvrd, a smješta se na podu usta. Koža je zategnuta i topla, a pacijent drži glavu u anteriornoj fleksiji sa ograničenim pokretima vrata. Intraoralno se uočava jezik potisnut u superiornom i posteriornom smjeru.
Karakterističan znak Angine Ludowici jesu sublingvalne plike koje su hiperemične sa bjeličastim fibrinoznim naslagama na vrhovima(pijetlova kriješta). Osim toga, prisutna je i hipersalivacija, jak foethor ex ore, otežano disanje, govor i gutanje.
Opšte stanje pacijenta prati visoka temperatura, drhtavica, malaksalost, bljedilo kože, laboratorijski ubrzana sedimentacija i leukocitoza. U vrlo teškim slučajevima dolazi do edema glotisa, KVS-a i bubrega. Terapija započinje visokom dozom antibiotika. Prvi izbor je penicilin u visokim dozama od 2-4 miliona i.j. i.v. svaka 4 sata.
Ako je pacijent alergičan na penicilin koristimo klindamicin svakih 8 sati po 600 mg i.v., metronidazol 500 mg i.v. svakih 12 sati u kombinaciji sa penicilinom ako su prisutne i bakterije rezistentne na penicilin. Pacijentu se kaže da aplicira hladne obloge spolja i ispira usta toplim čajevima.
Preporučuje se napraviti više malih incizija dužine do 2 cm, na više mjesta uz drenažu s tim da drenovi moraju biti dovoljno široki i pravilno fiksirani. Osim toga ordinirati antiflogistike, antipiretike i infuzione rastvore sa vitaminima.
Dijagnoza dentogene infekcije
Dijagnoza započinje detaljnim anamnestičkim podacima kada je i kako započela infekcija, te kada se formirao otok. Potrebno je uraditi i radiološki snimak kako bi se utvrdio zub uzročnik. Sve dentogene infekcije pokazuju i lokalne i opšte simptome. Od opštih tu su povišena temperatura, otežano disanje, bljedilo lica, ubrzan puls, laboratorijski ubrzana sedimentacija i leukocitoza. Od lokalnih simptoma tu su tumor, dolor, calor i functio laesa.
Terapija dentogenih infekcija
Pristup liječenju dentogenih infekcija podrazumijeva konzervativni ili hirurški metod, koji se međusobno nadopunjuju. Konzervativno liječenje podrazumijeva ordiniranje antibiotika, antiflogistika, analgetika, aplikaciju hladnih obloga spolja, ispiranje usta tolim čajevima, slanim rastvorima kuhinjske soli, te trepanaciju zuba uzročnika.
Što se tiče hirurškog pristupa, podrazumijeva ekstrakciju zuba uzročnika, inciziju sa intraoralnim i ekstraoralnim pristupom, kao i resekciju korijena zuba. Antibiotici se ordiniraju kada je infekcija zahvatila više prostora, i kada ekstrakcija zuba uzročnika ili drenaža kroz korijenski kanal nema efekta.
Penicilin je lijek izbora, daje se u dozama od 800 000 i.j. pa do vrlo visokih doza od 4 000 000 i.j. na dan. Bitno je da su doze antibiotika dovoljno visoke, odnosno da kod odraslog pacijenta doza antibiotika u krvi tokom 24 sata treba biti 2 grama, a kod težih infekcija i do 4 grama na dan, a koriste se u dužini trajanja od 7 do 10 dana.
Hronične dentogene infekcije
Hronične dentogene infekcije će nastati ukoliko akutna faza infekcije nije adekvatno tretirana. U kliničkoj slici možemo vidjeti jasno ograničen otok, iznad kojeg je koža crvena, lividna ili smežurana, a nerijetko se uočavaju i fistule kroz koju se secernira gnojni sadržaj. Pacijent je u ovom slučaju bez bilo kakvih tegoba. Prava terapija bi bila ekscizija fistule sa kanalom i kiretažom nekrotične kosti, uz apikotomiju zuba uzročnika.
Izvor: DentBiH
