Stomatolozi su pod rizikom od infekcija i predstavljaju potencijalne prenosioce bolesti izazvane SARS-CoV-2.
Taj rizik se povezuje za specifičnu prirodu stomatoloških intervencija, koja uključuje komunikaciju licem u lice, korišćenje oštrih instumenata i veliku izloženost pljuvački, krvi i drugim oralnim tečnostima pacijenta.
Infekcija sa oboljelog pacijenta na stomatologa se može prenijeti inhalacijom virusa prisutnog u vazduhu, direktnim kontaktom sa krvlju, oralnim tečnostima pacijenta tokom razgovora ili kašljanja na kratkoj udaljenosti od stomatologa (kapljično ili preko aerosoli na konjuktive, nazalnu i oralnu sluzokoža stomatologa) ukoliko pacijent ne nosi zaštitnu masku i indirektno, preko kontaminiranih instrumenata/površina.
Stoga, stomatološki radnici moraju da poznaju puteve prenošenja infekcije, lične mjere zaštite, kao i da prepoznaju pacijente suspektne na COVID-19 infekciju.
U doba pandemije COVID-19 preporuka je da se od stomatoloških usluga sprovode samo hitne i urgentne stomatološke intervencije, kako kod pacijenata kod kojih nije potvrđena COVID-19 infekcija, potencijalno oboljelih tako i onih sa potvrđenom dijagnozom COVID-19.
Farmakološka terapija
Kod pacijenata pozitivnih na novi virus korona (COVID-19) u toku terapije hitnog stanja zbog postojanja bola i/ili otoka, pacijentu je često potrebno ordinirati antibiotike i/ili analgetike
Specifične preporuke za stomatologe
Ukoliko je neophodno sprovesti stomatološku intervenciju kod pacijenata kod kojih je potvrđena COVID-19 infekcija, stomatolozi bi trebalo da poštuju sljedeće preporuke:
*Intervencije treba da se sprovode u posebnim stomatološkim ambulantama, određenim samo za liječenje pacijenata pozitivnih na novi virus korona (COVID-19), opremljenim potrebnom stomatološkom opremom;
*Pacijent treba da dođe tačno na vrijeme, po mogućnosti ne ranije od vremena kada je zakazan, čime se smanjuje vrijeme provedeno u čekaonici;
*Iz čekaonice ukloniti časopise, ukrase, igračke i druge objekte koji mogu biti dodirivani od pacijenata, a koje je teško dezinfikovati;
*Obavezno korišćenje standardne i zaštitne opreme u toku rada. Postupak oblačenja i svlačenja zaštitne opreme dat je u prilogu;
*Ispiranje usta pacijenta 0,2% povidon-jodidom ili 1% vodonik peroksidom da bi se smanjio broj mikroorganizama u usnoj duplji;
*Ukoliko je moguće primjena instrumenata za jednokratnu upotrebu: stomatoloških ogledalaca, sisaljki, itd. da se spriječi unakrsno prenošenje infekcije;*Intraoralno radiografisanje trebalo bi da se izbjegava, jer često izaziva kašalj, nagon na povraćanje i stimuliše lučenje pljuvačke. Umjesto intraoralnih, preporučuju se ekstraoralne metode radiografisanja (OPT, CBCT);
*U radu koristiti koferdam, po mogućnosti da prekriva i nos pacijenta, i sisaljku-sauger;
*Ukoliko nije moguće koristiti koferdam, koristiti ručne instrumente za rad da se spriječi stvaranje aerosola;
*Ograničiti upotrebu instrumenata koji stvaraju aerosol kao što su UZ instrumenti, visokoturažne bušilice sa vodenim hlađenjem i sprej voda-vazduh;
*Virus korona može da preživi na čvrstim površinama i do 9 dana na sobnoj temperaturi, a u vlažnim uslovima i duže. Sve površine je neophodno dezinfikovati hemijskim sredstvima za koje je dokazano da uništavaju COVID-19 i održavaju suve uslove sredine;
*Očistiti i dezinfikovati površine, opremu, instrumente (ili baciti) koji se nalaze na udaljenosti do 2 m od oboljelog pacijenta u skladu sa standardima za dezinfekciju u zdravstvenim/stomatološkim ustanovama (za dezinfekciju mogu se koristiti dezificijensi za koje je pokazano da djeluju na SARS-CoV-2, informacije dostupne na internet stranici: https://www.epa.gov/pesticide-registration/list-n-disinfectants-use-against-sars-cov-2).
Priručnik, koji možete preuzeti na našem portalu, priredili su profesori Medicinskog fakulteta u Foči i Banja Luci na čelu sa prof. dr Nikolom Stojanovićem, a u saradnji sa Komorom doktora stomatologije Republike Srpske
