Sleep apnea predstavlja prestanak disanja i /ili izrazito smanjenje protoka vazduha kroz disajne puteve u toku spavanja. Pri čemu ovaj period traje duže od 10 sekundi. Postoje tri tipa.
Opstruktivna sleep apnea je posljedica djelimičnog ili potpunog zatvaranja disajnih puteva u snu, ali je prisutan rad disajne muskulature. Centralna nastaje zbog izostanka impulsa, koje centri za disanje šalju respiratornim mišićima u toku noći.
Posljedica toga jeste izostanak disajnih pokreta, što vodi ka prekidu disanja. Mješovita sleep apnea predstavlja kombinaciju dvije prethodne. Po težini, sleep apnea može biti laka, srednje teška i teška.
Laku karakteriše od 5 do 15 prekida disanja u toku jednog sata. Srednje teška se manifestuje između 15 i 30 prekida na sat, dok kod teške postoji više od 30 prekida disanja u toku jednog sata. Iako se o ovom problemu još uvijek malo govori, istraživanja pokazuju da sleep apnea pogađa oko et odsto stanovništva.
Koji su faktori rizika?
Apneja u snu može se javiti u bilo kom uzrastu, ali rizik se povećava kako starite. S godinama dolazi do promjena u načinu funkcionisanja mozga, te se mogu javiti i prekidi u disanju. I hormonski poremećaji se svrstavaju u pokretače. Naime, smanjenje nivoa hormona štitne žlijezde, kao i visok nivo insulina ili hormona rasta mogu da utiču na veličinu i oblik lica, jezika, te postoji opasnost od zatvaranja disajnih puteva.
Genetika, takođe, igra veliku ulogu. To znači da je veća vjerovatnoća da se javi ukoliko je već registrovana u porodičnoj istoriji bolesti. Sleep apnea se vezuje i za neka zdravstvena stanja. Veliki, natečeni krajnici su jedan od čestih uzročnika blokade disajnih puteva. Mada i problemi u radu srca ili bubrega, koji dovode do nakupljanja tečnosti u vratu, utiču na prohodnost gornjih disajnih puteva.
Loše životne navike, prije svega, prekomjerno konzumiranje alkohola i cigareta, povećava rizik od apneje u snu. Razlog leži u činjenici da alkohol opušta mišiće usta i grla, što može da smanji prohodnost gornjih disajnih puteva, dok pušenje izaziva upalu u gornjim disajnim putevima, što utiče na disanje. Zbog povećanja masnih naslaga u vratu gojazni ljudi su skloniju oboljevanju, kao i oni koji hrču.
Koji su simptomi apneje u snu?
Čak i ako ne postoji hrkanje, javljaju se određeni znaci koji ukazuju na sleep apneju. To su prekidi sna kojih se često ne sjećate, otežano buđenje, osjećaj davljenja. Pojedini ljudi se žale na nemiran san i izraženo znojenje.
Posljedice lošeg spavanja dovode do dnevnih simptoma, kao što su osjećaj umora neposredno nakon buđenja, nedostatak koncentracije, buđenje sa suvim ustima i jutarnja glavobolja, pa i česte promjene raspoložanja, metabolički dispalans i smanjen libido. Kod djece sleep apnea se manifestuje i mokrenjem u krevetu i hiperaktivnošću.
Sleep apnea i oralno zdravlje
Apneja u snu utiče na pojedine stomatološke probleme. Prvi na listi jeste bruksizam. Nevoljno škripanje zubima može se javiti bilo kada u toku dana, ali je češće noću. Posljedice po oralno zdravlje jesu brže trošenje zuba, pojava pukotina na zubima, pa i upala desni. Poremećaji viličnog ili temporomandibularnog zgloba često su povezani sa opstruktivnom apnejom u snu.
Kod pacijenata mogu se javiti bol u vilici, zvuk škripanja prilikom zatvaranja vilice, problemi sa žvakanjem. Takođe, uskost vilica, gotsko nepce i nepravilan položaj zuba, tjeskoba u zubnom nizu mogu se dovesti u vezu sa sleep apneom. Sleep apnea može da izazove i disanje kroz usta, čime je povećan rizik od propadanja zuba, zubnog kamenca i bolesti desni.
Izvor: Lumident studio
