Poremećaji u ishrani su psihosomatski poremećaji sa višestrukom etiologijom, koje karakterišu abnormalni obrasci ishrane. Oni rezultiraju kao složena mješavina psiholoških i osobina ličnosti, faktora okoline (kao što su pritisak vršnjaka i roditelja), maltretiranja djece, socijalne izolacije i kulturnih razlika.
Iako postoji nekoliko oblika poremećaja u ishrani, postoje tri glavna tipa: anoreksija, bulimija i poremećaj prejedanja:
- Anoreksiju karakteriše odbojnost prema hrani koja dovodi do ozbiljnog gubitka težine
- Bulimiju karakterišu napadi ekstremnog prejedanja, praćeni postom ili samoindukovanim povraćanjem ili pražnjenjem
- Poremećaj prejedanja karakteriše redovno jedenje puno hrane u kratkom vremenskom periodu, često bez da ste gladni ili već siti.
Pogođene grupe
Iako se tradicionalno smatra da pate od poremećaja u ishrani mlade, bogate bele žene, dokazi ukazuju na činjenicu da je situacija složenija.
Priory Group ističe da „25 odsto onih koji su pogođeni poremećajem u ishrani su muškarci.“
Dalje, manjinske grupe su takođe neproporcionalno pogođene (posebno BAME i LGBTQ+ zajednice). Takve manjinske zajednice ređe traže stručnu pomoć i liječenje, zbog prethodnih negativnih iskustava.
Znaci i simptomi poremećaja u ishrani u usnoj duplji
Dok poremećaji u ishrani utiču na sve sisteme tijela (uključujući kardiovaskularni, gastrointestinalni, neurološki i endokrini sistem), usna duplja može biti jedino mjesto manifestacije.
Štaviše, oralni znaci mogu biti neki od prvih prisutnih kod nedijagnostikovanog pacijenta.
Stomatološki stručnjaci stoga imaju ključnu ulogu u pomaganju u identifikaciji onih sa poremećajem u ishrani i potencijalno pomoći nedijagnostikovanim pacijentima da pristupe uslugama koje bi im mogle pomoći da izbjegnu ozbiljnije komplikacije.
Sledeći znaci i simptomi poremećaja u ishrani mogu biti očigledni u usnoj duplji:
- Erozija zuba ili patološki gubitak zuba (sa povezanom preosetljivošću zuba)
- Smanjen protok pljuvačke i povećanje pljuvačne žlezde (sijaladenoza)
- Karijes
- Gingivitis i parodontitis
Erozija zuba i preosjetljivost
Erozija je česta kod pacijenata sa poremećajima u ishrani usled samopovraćanja.
Erozija zuba je postepeno, nepovratno uništavanje kalcifikovanog zubnog okvira. Nebakterijsko hemijsko dejstvo uzrokuje ovo. U početku se pojavljuje kao sjajne površine zuba; postepeno napreduje do ravnih udubljenja, kruničnih do cementogleđnog spoja.
Nije iznenađujuće da erozija zuba ide ruku pod ruku sa osetljivošću dentina.
Protok pljuvačke i povećanje pljuvačne žlijezde
Kserostomija je česta kod pacijenata sa poremećajima u ishrani zbog samoizazvanog povraćanja, prekomjernog unosa laksativa, diuretika i/ili supresora apetita i napornih vežbi.
Dalje, antidepresivi propisani za poremećaj u ishrani takođe mogu imati efekat kserostomije.
Na kraju, sialadenoza je uobičajeno stanje koje uglavnom pogađa one sa bulimijom.
Sialadenozu možete definisati kao recidivirajuće, bilateralno, asimptomatsko, neinflamatorno, ne-neoplastično povećanje pljuvačne žlijezde, koje ne utiče na funkcionisanje žlijezde.
Karijes
DeBate i saradnici su istakli da pacijenti sa poremećajima u ishrani češće imaju određene vrste karijesnih lezija; Naime:
- Cervikalni karijes
- Površinske lezije dentina sa velikim površinama potkopane gleđi
Gingivitis i parodontitis
Pacijentima koji pate od poremećaja u ishrani često nedostaje pažljiva oralna higijena; stoga su podložniji parodontalnim problemima.
Pored toga, imaju tendenciju da pate od nedostatka vitamina i mikronutrijenata, što može dodatno doprinijeti lošem parodontalnom zdravlju.
Stomatološki pristup
Stomatološki stručnjaci treba da usvoje pristup bez osuđivanja kada liječe pacijente sa otkrivenim ili neotkrivenim poremećajem u ishrani.
Neki pacijenti su tajnoviti po pitanju poremećaja u ishrani i neće uvijek lako priznati da postoji problem.
Uputstva o oralnoj higijeni i oralna samonjega čine važan dio svakog plana liječenja, zajedno sa terapijom fluorom za one sa preosjetljivošću povezanom sa erozijom.
Aktivni tretman zavisi od potreba pojedinačnog pacijenta.
Iako ne postoji definitivna kontraindikacija za restauraciju erodiranih površina, možete izgubiti dodatnu supstancu zuba oko restauracija ako se pacijenti i dalje čiste kroz povraćanje.
Dok se pacijent redovno čisti, ovo može odložiti definitivne zubne nadoknade kao što su krunice.
Zaključak
Znaci poremećaja u ishrani se često javljaju u usnoj duplji pre nego što se pojave druge ozbiljnije sistemske komplikacije.
Stomatološki stručnjaci su stoga u prvoj poziciji da pomognu u postavljanju inicijalne dijagnoze i pokušaju da ohrabre pacijenta da pristupi odgovarajućim uslugama lečenja.
Izvor: dentistry.co.uk
