Do hrkanja dolazi u toku sna, kada donja vilica osobe koja hrče zauzme položaj u nazad i time smanjuje protok vazduha. Ovo stanje uzrokuje vibriranje mekoga nepca i javlja se karakterističan zvuk.
Opstruktivna sleep apnea (OSA) predstavlja prestanak disanja na nekoliko sekundi u toku spavanja zbog suženja gornjih disajnih puteva. Ponavlja se više puta u toku noći i dovodi do smanjene koncentracije kiseonika u krvi.
Usljed smanjenog protoka vazduha i čestog buđenja u toku noći, osoba se sutradan oseća umorno i neispavano. Ova dva stanja mogu ozbiljno uticati na zdravlje čoveka, a takođe mogu pogoršati već prisutna oboljenja.
Uticaj hrkanja na čovjeka
Kardiovaskularna oboljenja: istraživanja su pokazala da gotovo polovina ljudi koja pati od nekog kardiovaskualrnog oboljenja, takođe pati i od OSA.
Prekidi u disanju (smanjenje kiseonika u krvi) utiču na simpatički nervni sistem, što posljedično dovodi do povećanja krvnog pritiska i ubrzanog rada srca. Organizam ne uspijeva da se odmori u toku noći, pa se ove posljedice prenose i na dan.
Dijabetes: kod ljudi koje pate od dijabetesa, regulacija nivoa šećera u krvi već sama po sebi predstavlja veliki izazov.
S obzirom na to de se tijelo regeneriše dok spavamo, samim tim se i največi broj hromona reguliše noću. Kod ljudi koji pate od dijabetesa, a uz to i hrču ili imaju OSA, regulacija šećera u krvi može biti još teža. Isprekidan san ometa metabolizam inuslina i onemogućava regulaciju šećera u krvi kasnije u toku dana.
Poremećaj rada hormona leptina: hormon leptin učestvuje u regulaciji apetita i osećaja gladi. Leptin šalje STOP signal kada je unijeto dovoljno hrane u organizam i tada prestaje osjećaj gladi. Takođe, ovo je jedan od hormona koji utiče na regulaciju rada insulina u krvi.
S obzirom na to da se ovaj hormon luči noću, ukoliko čovjek pati od prekida sna usljed hrkanja ili OSA, tada će doći do poremećaja rada leptina. Posljedice ovoga su učestala glad, odnosno pojačan apetit. Takođe može doći do rezistencije mozga na uticaj leptina, što predstavlja uvod u rezistenciju na insulin, dijabetes tipa 2 i gojaznost.
S obzirom na to da gojaznost, takođe, doprinosi lošem spavanju, odnosno hrkanju, čovjek na ovaj način ulazi u začarani krug iz kojeg je gotovo nemoguće izaći bez ljekarske pomoći.
Nivo kiseonika u krvi: smanjen protok vazduha i prekidi u disanju u toku noći, dovede do smanjenja koncentracije kiseonika u krvi. Samim tim svi vitalni organi dobijaju manje kiseonika nego što im je potrebno. Osim poremećaja rada samih organa, ova pojava dovodi i do poremećaja cjelokupnog metabolizma, kao i do pojave upalnih procesa u organizmu.
Kako da znate da li imate problem?
Pacijenti najčešće saznaju da imaju problem sa spavanjem kada ih neko iz okoline upozori na to da hrču, imaju prekide u disanju, kašlju, guše se i imaju takozvanu glad za vazduhom.
Ono što pacijent može da osjeti kao posljedice od loše prospavane noći (iako nije svjestan da se u toku noći dešavaju prekidi u disanju i prekidi u spavanju) jesu: umor, vrtoglavica, neraspoloženje, pojačan apetit, lupanje srca, visok pritisak.
Kako riješiti problem hrkanja i OSA?
Ukoliko vam se ukućani žale da hrčete, neophodno je da potražite ljekarsku pomoć. Na osnovu ORL pregleda moguće je utvrditi da li u grlu i nosu postoje prepreke koje otežavaju disanje.
Takođe postoje klinike na kojima je moguće prespavati jednu noć u toku koje če precizno biti izmjereni prekidi u disanju, kvalitet sna, kao i rad srca i nivo kiseonika u krvi.
Osim ljekarske pomoći, ono što možete uraditi sami kako biste smanjili probleme u toku spavanje je:
*izbjegavajte alkohol, kafu i cigarete, naročito u večernjim časovima
*spavajte u prozračnoj, hladnijoj sobi
*promijenite jastuk
*nemojte koristiti elektronske uređaje sat vremena prije spavanja,
*regulišite svoju tjelesnu težinu
Izvor: ordinacija Bede
