Poslednjih godina naučnici su među zdravstvenim radnicima zabilježili značajan porast pojava kontaktnih alerija izazvanih aditivima u proizvodnji gumenih zaštitnih rukavica. Iako se uzrok učestalim slučajevima alergije ne može utvrditi sa sigurnošću, naučnici vjeruju da rukavice od nitrila, koje su u širokoj upotrebi kod stomatologa, u velikoj meri doprinose širenju ove pojave, prenosi Dental Tribune.
Tokom osamdesetih godina prošlog vijeka u stomatološkoj praksi počele su da se koriste medicinske rukavice proizvedene od prirodnog gumenog lateksa. Usled alarmantno visokog broja alergijskih reakcija koje su bile izazvane izvjesnim proteinima koje lateks sadrži, ubrzo su se pojavile rukavice od alternativnih veštačkih materijala poput nitrila ili vinila. Iako rukavice od sintetičkih materijala pružaju značajno manju udobnost i elastičnost, danas se u stomatologiji najčešće koriste rukavice od nitrila.
Prema navodima Mišela Papinga, direktora holandske kompanije iz Budeva za istraživanje i razvoj, koja je specijalizovana za alergene u prirodnom gumenom lateksu, kontaktne alergije tipa I, koje predstavljaju trenutnu reakciju organizma na alergene u proizvodu, danas su veoma rijetke zbog visoko postavljenih standarda kvaliteta u procesu proizvodnje. Nasuprot tome, kontaktne alergije tipa IV, koje predstavljaju odloženu reakciju na hemikalije koje se koriste u procesu proizvodnje, veoma su česte i mogu se javiti kao odgovor na upotrebu nitrila ili vinila. Paping je u razgvoru za Dental Tribune naveo kako, prema njegovom mišljenju,”vještačka guma izaziva kontaktne alergije mnogo češće nego prirodni gumeni lateks”.
– Alergijsku reakciju tipa IV (kožni ekcem) ne izaziva sirova neprerađena guma, već ekscipijensi koji se dodaju u procesu proizvodnje, kao što su na primjer sredstva za ubrzanje vulkanizacije gume, plasticizeri, punjenja, antioksidansi i boje. Ekscipijensi su prisutni u rukavicama i od prirodne i od veštačke gume – izjavila je profesorka An Gosens, stručnjak za kontaktne alergije sa Odjeljenja za kožne bolesti Univerziteta KU Leuven u Belgiji.
Laka nitrilna rukavica koja je teška svega 2,5 do 3,5 grama predstavljena je na tržištu tokom 2010. godine. Proizvodni proces je skraćen i vulkanizacija se sprovodi na nižoj radnoj temperaturi da bi se snizili troškovi i utrošak energije. Međutim, postoje razlozi za zabrinutost u vezi sa ovako tankim rukavicama.
– Proizvodnja tanjih rukavica obezbjeđuje veću količinu upakovane robe u pošiljci, što snižava troškove sirovina i transporta. Sa druge strane, da biste proizveli tako tanke rukavice i ostvarili vulkanizaciju na nižoj temperaturi, neophodno je da dodate nove hemikalije u smješu. Dodatno treba imati u vidu i to da će se tanke rukavice neizbježno pokazati lošijim po pitanju otpornosti i propustljivosti – dodao je Paping kao komentar nakon testiranja brojnih modela rukavica na ove karakteristike kvaliteta.
U proteklih nekoliko godina, uz porast broja kontaktnih alergija, koje su najvjerovatnije izazvane hemijskim aditivima i antibakterijskim agensima, Paping i saradnici uočili su i porast učestalosti alergijskih reakcija u svakodnevnoj praksi.
– U posljednje vrijeme vidimo da se među zdravstvenim radnicima javlja uznemirenost zbog ove pojave. Uprkos tome, ja sumnjam da je prosječan stomatolog svjestan ove pojave. Kada započnu karijeru, zdravstveni radnici počnu da koriste istu vrstu rukavica iz navike. Kada poručuje rukavice, odgovorna osoba uglavnom traži najjeftiniji proizvod na tržištu. Kao posledica takve prakse, česta je u stomatologiji upotreba jeftinih rukavica nepoznatog porekla – navodi Paping.
Prema rezultatima istraživanja sprovedenog u Finskoj i Holandiji, današnji kvalitet rukavica od lateksa podignut je na viši nivo i većina proizvođača izbacila je iz smješe proteine koji uzrokuju alergije. Međutim, još nisu na raspolaganju relevantni podaci u vezi sa rukavicama od lateksa nove generacije, ali prve studije kvaliteta daju dobre rezultate.
Prema navodima stručnjaka, hitno je potrebna promjena politike sertifikacije kvaliteta na osnovu nezavisnog mišljenja. Trenutno se na tržištu može naći mnoštvo proizvoda bez garancije kvaliteta zahvaljujući činjenici da se CE sertifikat u Evropi može dobiti na osnovu sopstvene procjene kvaliteta. Paping preporučuje implementaciju novog standarda kvaliteta koji će zameniti CE standard u cilju promocije visoko kvalitetnih proizvoda koji obezbjeđuju fleksibilnost, veoma nisku mogućnost izazivanja senzibilizacije i najveću moguću nepropustljivost.
Pojava kontaktnih alergija izazvanih upotrebom medicinskih rukavica narastajući je problem koji se ne sme potceniti, zaključuju stručnjaci.
– Godišnje se na globalnom nivou upotrijebi čak 150 milijardi pari medicinskih rukavica i one zaslužuju da im se posveti ozbiljna pažnja. Kontaktna alergija se pojavljuje bez najave i može u značajnoj mjeri da ugrozi vaš profesionalni rad – upozorava Paping.
Autor: Ben Adriaanse; Tekst je preuzet sa portala Dental Tribune
