Da bi postala zdrave i uspješne odrasle osobe, djeca moraju da ustraju na zadacima koje možda ne smatraju lakim ili zabavnim, kao što su učenje, vježbanje ili pranje zuba. Tokom djetinjstva, uporno ponašanje se mijenja svakodnevno, ali faktori koji oblikuju ovu varijabilnost u istrajnosti su nedovoljno proučavani.
Nova studija koju su istraživači sa Univerziteta Pensilvanije, Univerziteta Jejl i Instituta Sante Fe objavili u časopisu “Child Development”, analizirala je svakodnevno četkanje zuba kod trogodišnjaka i ispitala vezu između njihove istrajnosti na zadatku i pohvale roditelja.
„Naš rad je prvi koji pokazuje da se fluktuacije u pohvalama roditelja odnose na fluktuacije u upornosti djece. Ispitivali smo kako varijacije u roditeljskom razgovoru i stresu, i raspoloženju i snu djeteta, odvojeno utiču na fluktuacije u vremenu četkanja. Iznenađujuće, roditelji nisu bili u stanju da tačno predvide koje su varijable oblikovale pranje kod njihove djece”, rekla je Alison Meki, docent psihologije na Univerzitetu u Pensilvaniji.
Studija je uključila osmogodišnjake koji su naučili da sami peru zube. Uzorak je bio 80% bjelaca, 14% višerasnih, 10% hispanoamerikanaca ili latinoamerikanaca, 2% azijskih, 1% crnaca i 1% je želeo da ne odgovori. Podaci su prikupljeni od porodica u Pensilvaniji (94%) sa preostalim u Nju Džersiju, Delaveru, Masačusetsu, Merilendu i Floridi. Obrazovanje roditelja je u proseku bilo od 12 do 20 godina, a godišnji prihod se kretao od 14.000 do 200.000 dolara.
Podaci su prikupljani tokom perioda od 16 dana u dva talasa: januar-jun 2019. i mart-maj 2020. (tokom pandemije COVID-19). Porodice su regrutovane kroz partnerstvo sa lokalnim predškolskim ustanovama i putem društvenih medija. Roditelji su poslali video zapise noćnog pranja zuba tokom 16 dana, koji su zabilježili i upornost djece i razgovor roditelja. Roditelji su dobili instrukcije da počnu da snimaju video prije nego što četkica za zube bude u ustima njihovog djeteta i da prestanu da snimaju kada uzmu četkicu za zube nazad od svog djeteta.
Roditelji su zamoljeni da puste svoje dijete da pere zube samo što duže mogu prije nego što im roditelj pomogne. (Ako djeca nisu oprala zube jednu noć, što je rezultiralo bez video snimka, roditeljima je naloženo da obaveste istraživače). Video snimci su, takođe, uključivali roditelje koji razgovaraju sa svojim djetetom tokom pranja zuba i „pohvale“ koje su roditelji koristili tokom noćnog rituala.
Pohvale su podijeljene u kategorije uključujući „pohvalu procesa“ (npr. „dobar posao“), „pohvalu osobe“ (npr. „dobra devojka“) i „druge pohvale“ (npr. „veoma dobro“ ili „lijepo“). Ostale izjave roditelja uključivale su „ometanje pažnje“ (npr. pjevanje, čitanje knjige, prizivanje pretvaranja) i korišćenje izraza kao što su „četkati leđa“ i „nastavite da perete“ kao uputstva. Roditelji su takođe ispunjavali svakodnevne ankete o sljedećem:
*Nivo noćnog stresa roditelja: u rasponu od 0 (uopšte nije pod stresom) do 10 (izuzetno pod stresom)
*Raspoloženje djeteta: u rasponu od 0 (izuzetno loše) do 10 (izuzetno dobro)
*Trajanje spavanja: dnevni san (ako ga ima) i dužina, noćno spavanje i jutarnje buđenje, periodi budnosti tokom noći
Nalazi su pokazali da upornost djece varira iz dana u dan i da je povezana sa razgovorom roditelja. Djeca su duže četkala u dane kada su njihovi roditelji koristili više pohvala, a manje pouke. Pohvale roditelja tokom pranja zuba uglavnom su se sastojale od generičkih pohvala i procesa (npr. „lijepo“ i „odličan posao“), sa nekoliko slučajeva pohvale ličnosti (npr. „dobra devojka“). Djeca su se razlikovala po svojoj osjetljivosti na raspoloženje, san i roditeljski stres.
“Naš rad pruža put ka identifikovanju specifičnih faktora koji utiču na upornost pojedinačne djece da osmisle ciljane intervencije, od kojih neke roditelji možda neće smatrati očiglednim. Naš rad, takođe, pokazuje novi pristup proučavanju zdravog razvoja djece – umjesto da se fokusiramo na faktore koji čine jednu grupu djece različitom od druge, naša studija je postavila pitanje koji faktori čine da pojedinačna djeca više vole najbolju verziju sebe”, rekla je Džulija Leonard, docentka psihologije na Univerzitetu Jejl
Autori priznaju nekoliko ograničenja studije. Tačan skup vještina uključenih u pranje zuba još nije poznat, uzorak je bio nagnut prema porodicama sa višim prihodima u zapadnom, obrazovanom, industrijalizovanom, bogatom i demokratskom (VEIRD) kulturnom kontekstu, potencijalnoj pristrasnosti u izvještavanju roditelja i modifikacijama u njihovom ponašanju, nedostatak podataka o kvalitetu dječijeg sna i jutarnjeg pranja zuba. Osim toga, ova studija nam ne govori da li pohvale roditelja izazivaju pozitivne promjene u ponašanju djece.
Da bi se ovo utvrdilo, potrebne su interventne studije. Buduća istraživanja bi trebalo da razmotre veći uzorak, da li će se rezultati razlikovati izvan pandemije i da li varijable kao što je dobar noćni san utiču na odgovor na društveni doprinos djece. Pranje zuba je izabrano kao zadatak u ovoj studiji, jer je to svakodnevni, naturalistički zadatak koji djeci nije posebno zanimljiv ili zabavan, ali je važan za zdravlje djece. Drugi zadaci koji zahtijevaju upornost, uključujući one sa neposrednim i odloženim nagradama.
Izvor: Medicalxpress
