Zubi se nalaze u alveolarnim čašicama ili aleolama koje su smještene u viličnim kostima, gornoj i donjoj vilici. Cement zuba je periodontalnim vlaknima vezan za alveolarnu kost.
Gingiva (zubno meso ili desni) prekriva viličnu kost. Sve ovo zajedno čini parodoncijum. Poslije karijesa parodontopatija je najrasprostranjenije oboljenje. Čak 90% stanovništva ima neki oblik parodontopatije. Parodontopatija zahvata potporni aparat zuba ili parodoncijum.
Patološki procesi koji se odvijaju u toku parodontopatije vode ka postepenom, ali progresivnom oboljevanju i konačnom gubitku jednog ili više zuba. Opasnost je što parodontopatija ne boli sve dok ne dođe do komplikacija. Bolest počinje neupadljivo krvarenjem desni i može početi još u ranoj mladosti.
Parodontopatiju izaziva dentalni plak koga 80% čine mikroorganizmi to jest bakterije. Plak je bezbojna, ljigava meka naslaga koja se taloži na zubima i običnim ispiranjem usta ne može se ukloniti. U slučaju loše i neadekvatne oralne higijene u zubni plak se talože mineralne soli i dolazi do mineralizacije i stvaranja zubnog kamenca odnosno čvrstih naslaga koje su vidljive i talože se uz ivicu gingive.
Zubni kamenac uzrokuje zapaljenje desni na dva načina: prvo što onemogućava samočišćenje i održavanje higijene usta i drugo, mehanički pritiska desni dovodeći do poremećaja cirkulacije, pri čemu su desni crvene i otečene. Čvrste naslage koje su prekrivene gingivom i najčešće se ne vide golim okom nazivaju se subgingivalni konkrementi. Njih ima u parodontalnim džepovima.
Ukoliko se gingivitis ne liječi, zapaljenje se širi i propada parodoncijum. Formiraju se parodontalni džepovi (prostor između zapaljenih desni i korijena zuba), koji su najvažniji znak parodontopatije. Zubi postaju preosjetljivi na mehaničke, termičke i druge nadražaje.
Destruktivni procesi u alveolarnoj kosti koji se odvijaju u toku parodontopatije mogu dovesti do stvaranja parodontalnih apscesa koji čine žarišta, čime su ugroženi i udaljeni organi i sistemi. Zubi počinju da se klate, a u krajnjem stadijumu ispadaju. U većem riziku da imaju parodontopatiju, pored osoba koje redovno ne održavaju oralnu higijenu su i pušači. Bitna je i genetska komponenta, a jedan od uzroka ovog oboljenja mogu da budu i razna opšta oboljenja poput dijabetesa.
Terapija parodontopatije
Terapija je dugotrajna, jer parodontopatija je bolest koja se vraća i mora da bude pod kontrolom. Jedino rješenje je prevencija. Uvijek težimo sprječavanju težeg oblika. U zavisnosti od stadijuma, ovoj bolesti pristupamo na više načina: konzervativno, hirurški, protetski ili kombinovano.
U početnoj fazi, kada se javi gingivitis, liječenje je vrlo jednostavno jer su džepovi neznatni i ne zahtijevaju poseban tretman. Zubni kamenac (tvrde naslage) i dentalni plak uspješno uklanjamo specijalnim aparatom koji koristi ultrazvučne vibracije, koje razbijaju zubni kamenac. Poslije ultrazvučnog tretmana zube poliramo četkicama i gumicama uz dodatak specijalnih pasta do potpunog uklanjanja naslaga.
Preporučujemo ispiranje usta posebnim rastvorima, a u nekim slučajevima propisujemo i medikamentnu terapiju. Ukoliko su parodontalni džepovi evidentni, poslije bazične terapije pristupamo eliminaciji ili bitnom smanjenju istih. Zavisno od lokalizacije i drugih osobina parodontalnih džepova preduzimamo njihovu obradu (kiretaža) ili hirurško lečenje (režanj operacija). Intervencija je bezbolna i obavlja se u lokalnoj anesteziji.
Obrada parodontalnih džepova je terapijski zahvat kojim odstranjujemo sva patološki izmijenjena tkiva parodoncijuma. Kako se u toku obrade parodontalnog džepa odgovarajućim kiretama odstranjuje i patološki izmijenjeno tkivo gingive, to se ovaj zahvat naziva kiretaža parodontalnog džepa.
Hirurškim zahvatom (režanj operacija) pravi se rez na gingivi koja se odiže u obliku režnja i tako se postiže dobar pristup parodontalnom džepu, kako bi bilo omogućeno potpuno uklanjanje patološki izmenjenog tkiva pod direktnom kontrolom oka. U slučajevima težih koštanih razaranja i prisustva dubokih infrakoštanih džepova, tamo gdje je to moguće, defekte nadoknađujemo vještačkom kosti u obliku granula.
Po izvršenom zahvatu gingiva se zašiva, a konci se skidaju poslije deset dana. U slučajevima gubitka jednog ili više zuba, kao posljedica terminalnog stadijuma parodontopatije, moramo pristupiti protetskom zbrinjavanju pacijenta.
Koji su znaci parodontopatije?
*Da li su vaše desni možda otekle?
*Imate li crvene desni?
*Krvare li kada perete zube?
Ako vam je odgovor na bilo koje pitanje potvrdan, tada su vam desni upaljene, jer zdrave desni ne krvare. Održavanjem pravilne higijene usne duplje, upalu možete ukloniti, a neliječena upala desni može zahvatiti dublja potporna tkiva zuba. Parodontopatija je oboljenje koje se NE MOŽE izliječiti već se može samo usporiti.
Zbog toga se veliki značaj daje prevenciji i preventivnim metodama. To podrazumijeva uklanjanje predisponirajućih faktora prije svega mekih naslaga (pranje zuba) i tvrdih naslaga (uklanjanje kamenca). To podrazumijeva redovne posete stomatologu, na svakih šest mjeseci.
Izvor: Dental centar
